Microsoft Excel jest jednym z popularniejszych arkuszy kalkulacyjnych na naszym rynku. Każda kolejna wersja programu posiada nowe możliwości. Cechuje się prostą obsługą i przyjaznym dla użytkownika interfejsem graficznym. Microsoft Excel, podobnie jak edytor Word, jest aplikacją pakietu Microsoft Office, Może zostać zainstalowany w systemie Windows razem z całym pakietem lub samodzielnie. Ekran główny programu Po uruchomieniu programu wyświetlony zostanie ekran. Przedstawia on jedynie fragment arkusza z widoczną siatką linii kolumn i wierszy. Excel posiada 256 kolumn oznaczanych literowo według zasady: A,B…Z, AA,AB…AZ, BA,BB…BZ aż do IV. Wiersze, których jest 65565, ponumerowano liczbami naturalnymi. Po uruchomieniu programu zostaje otwarty zbiór arkuszy, nazywany skoroszytem. Jeden skoroszyt może zawierać maksymalnie 256 arkuszy, które domyślnie noszą nazwy: Arkuszl, Arkusz2, Arkusz3 itd. Zakładki arkuszy są wyświetlane u dołu ekranu. Przypisaną do nich nazwę możemy zmienić na inną. W tym celu należy kliknąć prawym przyciskiem myszki na zakładce danego arkusza i wybrać z menu podręcznego opcję Zmień nazwę arkusza. W oknie dialogowym Opcje za pomocą menu Narzędzia\Opcje, możemy ustawić liczbę arkuszy, z jaką zamierzamy pracować (karta Ogólne). W skoroszycie możemy przełączać się pomiędzy arkuszami. Wystarczy kliknąć myszką na zakładkę, a jej arkusz ukaże się na ekranie. Oto najbardziej charakterystyczne elementy ekranu głównego.

Arkusz kalkulacyjny możesz sobie wyobrazić jako elektroniczną wersję arkusza papieru o bardzo dużej powierzchni. Jego rozmiary nie pozwalają na wyświetlenie go w całości na ekranie monitora, dlatego aby ułatwić zarządzanie arkuszem, jego powierzchnia została podzielona na kolumny i wiersze. Ich liczba zależy od rodzaju i wersji danego programu. Kolumny, na jakie został podzielony arkusz, przyjęto oznaczać kolejnymi literami alfabetu łacińskiego od A do Z oraz parami liter, np. AA, AB, AC itd. Liczba kolumn w arkuszach zwykle wynosi 256. Natomiast do oznaczania wierszy stosuje się kolejne numery zaczynając od liczby jeden. Liczba wierszy w arkuszu może wynosić kilkadziesiąt tysięcy. W miejscu przecięcia się kolumny z wierszem znajdują się komórki. Komórka to elementarna część każdego arkusza. Praca w arkuszu polega na operowaniu komórkami. To za ich pomocą wpisujesz dane, pobierasz wyniki obliczeń, umieszczasz formuły i na podstawie zawartych w nich danych tworzysz wykresy.

Arkusze kalkulacyjne należą do programów komputerowych często wykorzystywanych w domu i w biurze, ponieważ umożliwiają dokonywanie wszelkiego rodzaju obliczeń. Znajdują zastosowanie w typowych działaniach arytmetycznych, a także zaawansowanych obliczeniach. Arkusze kalkulacyjne są również bardzo pomocne przy tworzeniu różnego typu wykresów. Kolejna z oferowanych przez arkusze możliwości to obsługa prostej bazy danych, gdy nie dysponujemy specjalistyczną aplikacją do tego celu. Wszechstronność tych programów sprawia, że znakomicie się sprawdzają w firmach i instytucjach. Stosuje się je m.in. przy prowadzeniu finansów i księgowości. Są także wykorzystywane jako pomoc naukowa na uczelni lub w szkole. Za pomocą arkusza możesz np. dokonać analizy wyników pomiarów przeprowadzonych w czasie doświadczenia z fizyki, narysować wykres wybranej funkcji matematycznej czy zaplanować własny budżet na wakacje. Arkusz kalkulacyjny (.spreadsheet) – komputerowy program umożliwiający wykonywanie obliczeń na danych w postaci tekstu, liczb i formuł (wzorów). Wbudowane w program funkcje umożliwiają opracowywanie i przetwarzanie tych danych. Arkusz jest także często wykorzystywany przy tworzeniu wykresów. Na rynku dostępnych jest wiele programów arkuszy kalkulacyjnych, wśród których można wymienić Excel, Quattro Pro i Lotus 1-2-3 czy arkusz z pakietu OpenOffice.org. Tworzenie arkuszy i ich obsługa w każdym programie są podobne. Jeżeli nauczysz się posługiwać aplikacją jednego producenta, to z całą pewnością poradzisz sobie także z obsługą arkuszy w innym programie. Podstawy arkusza zostaną przedstawione na przykładzie programu Excel, jednak w podobny sposób możesz z nich korzystać, posługując się innymi aplikacjami tego typu.

Coraz powszechniejszy dostęp do produktów współczesnej techniki komputerowej umożliwia zarchiwizowanie fotografii w postaci cyfrowej. Wykonane i wywołane zdjęcia z wakacji po jakimś czasie tracą wyrazistość, a kolory blakną. Jest na to rada: fotografie możesz zeskanować i zapisać na płycie CD. To rozwiązanie umożliwia pokaz zdjęć w formie slajdów, wysłanie ich znajomym, a także ich wydruk po wielu latach w niezmienionej jakości. W tym wypadku nie oszczędzaj jednak na powierzchni nośnika. Z materiału złej jakości nigdy nie uzyskasz dobrego zdjęcia, a duży plik zawsze możesz skompresować. Do oglądania grafiki na ekranie monitora wykorzystuje się przeglądarki graficzne. Nie oferują one narzędzi do obróbki rysunków, umożliwiają jedynie wyszukiwanie i oglądanie ilustracji znajdujących się w komputerze. Za ich Arkusz kalkulacyjny Dowiesz się i nauczysz: 0 Do czego służą i gdzie mają zastosowanie arkusze kalkulacyjne 0 Jakiego rodzaju dane są przetwarzane w arkuszach 0 Jak wykonuje się obliczenia w arkuszu 0 Na czym polega adresowanie komórek 0 Do czego służą formuły i funkcje 0 Jak poruszać się po arkuszu i formatować komórki 0 W jaki sposób stosować funkcje matematyczne 0 Jak tworzyć i modyfikować wykresy 0 Na czym polega sortowanie danych 0 Jak automatyzować pracę w arkuszu za pomocą makr 0 Jak zabezpieczać arkusz przed podglądem i edycją.

Innymi zasadami należy się kierować, chcąc pokazać wykonane rysunki czy zdjęcia na stronach WWW. Tutaj musisz pamiętać o jednej regule: im mniejszy plik, tym szybciej ukaże się na stronie w przeglądarce. Jednak w tym przypadku również nie można popadać w skrajność – grafika na stronie musi być czytelna. Wykonane elementy graficzne, jak rysunki, przyciski i zdjęcia, trzeba zapisywać w formatach akceptowanych przez przeglądarki internetowe, czyli jpg, gif i png. Do plików jpg i png powinno się zapisywać grafikę zawierającą dużą liczbę kolorów i przejść tonalnych, ponieważ potrafią one odwzorować ponad 16 milionów kolorów. Będą to więc na pewno zdjęcia i wielobarwne ilustracje. Pliki gif wykorzystuj do zapisu znaków graficznych logo, przycisków i innych elementów zawierających kilka kolorów. Zawsze należy wykonać kilka prób kompresji grafiki i oglądać ją w przeglądarce, gdyż to da ci pogląd, czy jakość jest wystarczająco dobra.

Powstały rysunek czy zeskanowane zdjęcie można wydrukować na kolorowej drukarce lub w drukami dzięki specjalnej technologii gwarantującej wysoką jakość reprodukcji. W takim przypadku grafika musi mieć wysoką rozdzielczość i wiernie odwzorowane barwy. Nie powinno się jej więc poddawać kompresji, w wyniku której zostaną utracone kolory lub ostrość szczegółów. Każdy program graficzny oferuje zapis ilustracji do wielu formatów właśnie z myślą o jej późniejszym przeznaczeniu. Aby wydrukować swoje dzieło, najlepiej zapisać je do formatu TIF, gdyż ten zachowuje wiernie wszystkie kolory i szczegóły. Pamiętaj, że im wyższa jest rozdzielczość, tym lepsza jakość. Nie należy jednak przesadzać – drukarka atramentowa, mimo coraz większych możliwości, ma swoje ograniczenia, a plik na dysku będzie zajmował bardzo dużo miejsca. Dlatego bezcelowe jest zapisywanie rysunku w wysokich rozdzielczościach, skoro drukarka i tak nie będzie w stanie wydrukować go z taką dokładnością. Nie ma tutaj żadnej recepty, najlepsze rezultaty uzyskasz po kilku próbach, dzięki którym nabędziesz pewnego doświadczenia. Możesz więc zapisać utworzony przez ciebie rysunek do pliku tif lub do pliku jpg z małą kompresją (w wielu programach możesz podglądać jakość grafiki jeszcze przed zapisem). Inaczej przygotujesz plik, który zostanie wydrukowany techniką offsetową w drukami, w której maszyny drukują z rozdzielczością rzędu 2400 dpi i więcej. Tutaj nie oszczędzaj na rozdzielczości, której rozsądna wielkość to 300 dpi. Gdy rysunek zawiera wiele drobnych szczegółów, np. projekt układu elektronicznego, powinieneś ją podnieść do wielkości, która te szczegóły pokaże.

Czas procesu skanowania zależy od wybranych parametrów – maksymalna liczba kolorów i rozdzielczości oraz maksymalny rozmiar obrazu (np. A4) wydłuży skanowanie do wielu minut. Innym czynnikiem wpływającym na szybkość tej operacji jest łącze, za pomocą którego urządzenie jest podłączone do komputera. Występuje kilka sposobów podłączeń: za pomocą portu USB, LPT i COM. Najszybsze jednak skanery działają na łączu SCSI. inMii-iaa Zeskanuj zniszczone zdjęcie lub reprodukcję i spróbuj wyretuszować uszkodzone fragmenty.  Cyfrowy aparat różni się od tradycyjnego tym, że obraz nie jest utrwalany na kliszy fotograficznej, lecz rejestrowany na specjalnej matrycy. Składa się ona z wielu milionów światłoczułych elementów, które zamieniają światło na ciągi bitów. Te z kolei są zapisywane w pamięci aparatu na zasadach podobnych do zapisu danych w pamięci wewnętrznej komputera. W aparacie jest ona jednak trwała, co oznacza, że zdjęcia mogą być przechowywane bez podtrzymywania napięcia. Wykonane fotografie można przenieść na dysk komputera poprzez kabelek podłączony do portu USB komputera. Po zainstalowaniu programu obsługującego aparat w zasobach komputera pojawia się kolejny nośnik pamięci widziany jako zwykły dysk. To z niego można przekopiować pliki ze zdjęciami na dysk stacjonarny. Aparaty cyfrowe zapisują zdjęcia do formatu JPG wysokiej jakości.

Zdjęcia lub wszelkiego rodzaju ilustracje można „wprowadzić” do komputera z różnych urządzeń i poddawać je dalszej obróbce. Na ich podstawie tworzone są prezentacje, pokazy slajdów, publikacje czy strony internetowe. Skaner jest urządzeniem, za pomocą którego można odczytać i przenieść do komputera dowolne wydruki, fotografie, slajdy itp. Opis jego działania znajduje się w rozdziale 1. Najczęściej wykorzystujemy go do skanowania zdjęć i tekstu. Do obsługi skanera służy zazwyczaj specjalny program, dostarczany przez producenta na instalacyjnej płycie CD dołączonej do urządzenia. Oprogramowanie to integruje się z innymi aplikacjami w systemie, umożliwiając bezpośrednie wprowadzenie zdjęć np. do edytora czy programu graficznego. Wystarczy więc w danym programie wybrać właściwą opcję, np. Wstaw\Ry- sunek\Ze skanera…., Importuj\Twain 32 itp. Po tej czynności pojawi się okno skanowania, w którym można ustawić liczbę kolorów, rozdzielczość, obszar do zeskanowania i inne opcje.

Programy do tworzenia grafiki wektorowej oferują wiele specjalistycznych narzędzi i umożliwiają łatwe tworzenie nawet skomplikowanych ilustracji. Pozwalają w prosty sposób nadawać obiektom charakter przestrzenny, cieniować i oświetlać je, wywoływać efekt przezroczystości i przekształcać jeden obiekt w drugi. Ważna cecha grafiki wektorowej to interaktywność (widzisz na bieżąco efekt każdej zmiany). Możliwe jest tworzenie dowolnych ilustracji, ich eksport do wielu formatów wektorowych (WMF, DRW, CGM) i bitowych (TIF, GIF, JPG) oraz ich import. Tutaj najczęściej powstają elementy wyjściowe do dalszej obróbki w narzędziach bitmapowych. Są wykorzystywane przez pracowników poligrafii do przygotowywania ilustracji do druku. Omawiana grupa programów ma bardzo interesujące i wszechstronne możliwości. Podczas tworzenia możesz wykonywać wiele ciekawych, efektownych operacji. Najważniejsze z nich to: dowolne kształtowanie figur; ustalanie wymiarów z dokładnością do tysięcznych części milimetra; precyzyjne przemieszczanie figur; zamiana jednych obiektów w drugie, np. okręgów w kwadraty (metamorfoza); nadawanie obiektom cienia i przezroczystości.

Po obróbce drugiej warstwy, polegającej na wycięciu interesującego fragmentu (szparowaniu), usunięciu niepożądanych elementów, dopasowaniu kolorów do tła i wyskalowaniu, można zmontować zdjęcie tak, jakby wstawiona postać była tam w rzeczywistości. Omawiane programy służą więc do dowolnego montażu zdjęć, zeskanowanych lub pobranych z aparatu cyfrowego. Do tego materiału możemy wprowadzać tekst, dodawać filtry (np. mozaika, akwarele i inne), efekty wklęsłości lub wypukłości elementów. Możliwe jest także tworzenie grafiki od podstaw. Z tej grupy programów warto wymienić kilka aplikacji o podobnych możliwościach: Adobe Photoshop, Micrografx Picture Publisher, Corel Photopaint, Macromedia FireWorks czy Paint Shop Pro. Wykonanie montażu polega na zaznaczeniu wybranego elementu na jednym zdjęciu, skopiowaniu go i wklejeniu do drugiego zdjęcia. Takiej operacji towarzyszą również inne zabiegi graficzne, jak usunięcie zbędnych szczegółów, wygładzenie krawędzi itp. dodawanie efektów, jak cienie, wypukłości i wklęsłości; stosowanie filtrów, np. rozmycie, obraz olejny czy akwarela; stosowanie warstw, czyli możliwość podzielenia fotografii na wiele elementów; każdą warstwę można traktować oddzielnie, nadawać jej inne efekty, filtry itp.